قدم 5

ما چگونگی دقیق خطاهایمان را به خداوند، و به خود و به یک انسان دیگر اقرار کردیم

قدم پنجم مکمل قدم چهارم است آنچه در قدم چهار عنوان شد نوشتن ترازنامه شخصیتی بی باکانه و جست و جو گرانه ای بود که شامل نقاط ضعف و قوت زندگی می شد در بررسیها مشخص شد ترازنامه مذکور تنها شامل بعد منفی و نقاط ضعف می شودکه آنراهم به صورت ناخودآگاه به اعمال و رفتار خود فرد منسوب کرده مصداق این نظر در قدم پنجم مشهود است آنگونه که در تیتر قدم آمده چگونگی دقیق خطاهایمان. توضیحا اینکه: لازمه تکمیل قدم چهارم کارکرد قدم پنجم است در قدم پنجم فرد هر آنچه که لیست کرده را اقرار می کند ونباید موردی را حذف یا پنهان نماید حال وقتی در تعریف قدم پنجم چگونگی دقیق خطاها آمده یعنی آنچه که در قدم چهارم لیست شده خطاها و اشتباهات بوده یعنی همان ناکامیها ونقاط ضعف و وقتی ضمیر اول شخص (هایمان) آمده یعنی خطاها منسوب به اعمال ما بوده این تطبیق ها به طور ناخودآگاه در ذهن اعضا شکل می گیرد که ترازنامه ای که در قدم چهارم نوشته اند لیستی از خطاهاییست که انجام داده اند. در این مورد توضیح و تفسیر بسیار است اما به این مقدار اکتفا می کنیم و مابقی را به عهده خواننده می گذاریم.

در ادامه تیتر قدم بیان شده :به خداوند ، خود و به یک انسان دیگر اقرار کردیم. چیدمان واژه خود دنیایی بحث و نطر دارد که به اختصار اهم آن را خدمتتان بیان می کنیم: مخاطبین اقرار قدم پنجم 3 تاست 1.خداوند 2. خود 3. یک شخص دیگر، واژه خداوند پیش از دو واژه خود و شخص دیگر آمده زیرا مفهوم خداوند با توجه به تعاریف انجمن خصوصا آنچه که شخص در قدم 3 فراگرفته حامل مفاهیم مثبت و آرامش بخشی چون مهربان، عاشق و دلسوز و از این قبیل صفات است لذا اول آمده تا احساسات منفی فرد از جمله ترس و بدبینی نسبت به این قدم را خنثی کند و در مقابل وی را نسبت به آن خوش بین کند و اول مخاطبش را خداوند معرفی کند پس از آن واژه خود آمده ودر آخر یک انسان دیگر، این چیدمان باعث می شود افکار و واکنشهای وی راجع به اقرار به یک فرد دیگر که در حقیقت اصلیترین قسمت اقرار است منحرف و حساسیتش کم شود، در منابع و متون این قدم  در موقعیتهای مختلف واژه های خداوند و نیروی برتر به جای هم بکار رفته اند و از آنجایی که پیشتر در قدم 2 اصلیترین و بزرگترین نیروی برتر را انجمن شناختیم، ذهن انسان به قیاس این مفاهیم می پردازذ نتیجه اینکه خواست انجمن همان خواست نیروی برتر و خداوند است. 

اساس کارکرد قدم پنجم اجرای دقیق چند اصول روحانی بنیادی چون صداقت، اقرار، اعتماد... است. بررسی اصول فوق به تفصیل در بخش مربوط به اصول روحانی ذکر شده اما در اینجا توضیحاتی به اختصار خالی از فایده نخواهد بود.

صداقتی که از آن یاد می شود بیشتر به حماقت شبیه است تا چیز دیگر، برای صداقت اینگونه تعریف آمده که شخص صادقانه لیست خود را به دیگری اقرار کند دوست عزیز و همدرد آنقدر در فضا و جو حاکم بر انجمن فرو رفته ایم که هر واژه ای را هرگونه برایمان تعریف کنند می پذیریم اینکه محرمانه وشخصیترین مسائل را لیست کنیم و برای دیگری بازگو کنیم صداقت نیست بلکه معنای تام و تمام حماقت است اگر قرار است مشکلات را ریشه یابی کنیم راه های دیگری نیز وجود دارد می توان غیر مستقیم مشورت گرفت یا راجع به آن تحقیق و کاوش کرد نه اینکه آنها را برای دیگران بازگو کنیم . این اقرار دز کوتاه مدت آرامش خاطری کاذب به فرد می دهد احساس رهایی می کند اما در دراز مدت عواقب وخیمی به دنبال خواهدداشت همچون مصرف مواد مخدر می ماند نشئگی و لذت کوتاه مدت و خماری و دردهای دراز مدت. 

اما در بحث اقرار نیز آنچه که تعریف شده متفاوت از مفهوم اقرار در اذهان عامه است مخاطبین اقرار در قدم پنجم خداوند، خود و یک انسان دیگر بیان شده و برای هریک توضیحاتی آورده اند در بحث اقرار به خداوند آنچه به طور صریح و ضمنی در منابع،متون و مباحث مربوطه آمده اینطور تعبیر شده که انسان اعمالش را از خداوند پنهان کرده و به این علت خداوند نیز از اعمال وی نا آگاه است و زمانی آگاهی میابد و می تواند وی را کمک کند که شخص برای او اقرار کند این خلاف صفات ذاتی خداوند است خداوندی که خالق و حاکم آفرینش است از نهان وپنهان هر چیز آگاهست وبی نیاز از اقرار و بازگویی بندگان است مخاطب دوم اقرار خود فرد است تعالیم و رویه انجمن اینگونه است که شخص با خواندن لیست برای خود آنها را به خود اقرار می کند در عالم واقع این امری گزاف و بیهوده زیرا هر کس آگاه به اعمال و رفتاریست که انجام داده است چه برسد به اینکه آنها را لیست هم کرده باشد لذا خواندن آن برای خود به عنوان اقرار امری کلیشه و به قول معروف رد گم کنیست و در اینجا برای حساسیت زدایی از بخش اصلی اقرار است آخرین مخاطب اقراری که بیان شده یک شخص دیگر است، همانطور که پیشتر گفتیم راههای دیگری برای پی بردن به علل خطا و اشتباه وجود دارد و اینکه اقرار را برگزیده جای بسی تامل دارد، اقرار به شخص دیگر آنهم شخصیترین و خصوصیترین مسائل زندگی آثار و تبعات درونی و بیرونی بر مقر خواهد داشت. اقرار به دیگری موجب خواهد شد درد و رنج حاصل از آن اعمال فروکش کند احساس رهایی، خرسندی، آرامش و چنین احساساتی به گوینده دست دهد در ظاهر علت اقرار یافتن علل و چگونگی خطاها بیان شده لیکن در واقعیت منظور همین جابه جایی درونی احساسات منفی با مثبت مد نظر است ، در توضیحات مربوط به مشارکت و اقرار به تفصیل توضیح داده شده که این فرآیند چه تبعاتی در پی دارد واینجا از تکرار آن می گذریم. آنچه که در اتفاقات مربوط به اقرار به دیگری آمده بیان شده شنونده در برابر اقاریر گوینده رفتاری دلچسب را نشان خواهد داد این رفتار به اختیار وی نیست بلکه شنیدن چنین اقاریری باعث واکنشهای درونی شنونده می شود که او این چنین رفتار می کند که گوینده وی را شخصی مهربان، دوستی محبوب و صمیمی میابد. اکثر آنچه که در لیست بیان می شود اعمال و رفتاریست که به نوعی بعضا ضد اخلاقی، گناه آلود، غیر قانونی و نامشروع اند، وقتی این لیست برای دیگری اقرار می شود ضمایر ناخودآگاه، وجدان وهوای نفسش بیدار و فعال می شوند آنچه می شنود نه پیروزی و موفقیت بلکه شکستها و ناکامیهای یک انسان است در این وضعیت هواهای نفسانی بر وی غالب می شود آنچراکه می شنود را خود با شدت یا خفت بیشتر، عینا و یا متشابها انجام داده لذا از اینکه شخص دیگری را همچون خودو یا با وضعیتی بدتر  یافته احساس خوبی پیدا خواهد کرد، نشستن پای اقرار و صحبت دیگری نه تنها ملال آور نخواهد بود بلکه رضایت و خرسندی هوای نفس را به همراه دارد لذا اینکه می بینیم راهنما یا مخاطب اقرار مشتاقانه به اقاریر گوینده گوش فرا می دهند و بعضا گوینده را مورد تایید، تمجید وترحم قرار می دهند نه از سر دلسوزیست بلکه احساسات و حالاتیست که از شنیدن مسائل زندگی دیگری و مقیاس آن با وضعیت خودشان حاصل می شود.

نکته جامانده در این بحث این است که کارکرد قدم 4و5 افکار و احساسات فرد را بسیار حساس و آسیب پذیر می کند ترس و واهمه پنهان ،کنترل و قضاوت خود و مخاطب، سرزنشهای درونی و بیرونی.. که در برقراری روابط بروز میکند از آثار آن است. 

دوست همدرد خواهر و برادر عزیز هر آنچه از آثار و تبعات پنهان و نا محسوس این قدم و مقوله اقرار یگوییم باز هم جای حرف باقیست اما امیدواریم با مطالعه این مطلب و نیز مباحث مربوط به اقرار ، مشارکت،... به یک نتیجه گیری صحیح برسید و این را نیز متذکر شویم هر آنچه گفتیم و سعی در بیان آن داریم هیچ سود و منفعتی نسیبمان نمی کند جز آگاهی و کمک شما.

قدم 4

ما یک ترازنامه اخلاقی بی باکانه وجستجوگرانه از خود تهیه کردیم.

کارکرد قدم 4 را باید جزو اصلیترین قسمتهای مسیر بهبودی دانست اینگونه که طی این قدم شخص سفری عمیق و پر ماجرا را به درون خود آغاز می کند بسیاری از نقاط کور شخصیتش را خواهد یافت و به شناخت وسیعی از خود دست خواهد یافت اما کامل نخواهد بود . در بررسی این قدم با مراجعه به منابع  و متون مربوطه چند مورد اصلی جای بحث و نظر دارد:  

طبق دسته بندی انجام شده،قدم 4 روی روابط، رنجشها، احساسات،گناه و خجالت، ترس، روابط جنسی، رازها،سو استفاده ها، داشته ها متمرکز شده. لازمه کارکرد قدم 4 بررسی موارد فوق در غالب ترازنامه های شخصیتی است چگونگی و نحوه نوشتن ترازنامه، بررسی و پاسخ به مباحث و سوالاتیست که توسط انجمن در مورد هر کدام از موضوعات فوق ارائه شده. در جای خود سوالات بسیار دقیق، اساسی و موثر است و نباید متعصبانه آنها را رد کرد معترفیم بررسی و پاسخگویی به مباحث و سوالات مربوطه فرد را با بسیاری از مسائل گم و پنهان درونی آشنا می کند اما مضافا اینکه در جای خود خوب و موثر است اما هدف ما بررسی دقیق کل به جز است در بحث جز مباحث پر اهمیتی بیان شده اما در بحث کلی قدم جای بحث و نظر است. در منابع و متون عنوان شده ترازنامه شامل نقاط مثبت و منفی با هم است اما در عمل معکوس است این رویه در قدمهای 1 و 2 نیز وجود داشت با اینکه طرح قدمها شناخت مثبت و منفی زندگی افراد معرفی شده بود اما در عمل تمرکز روی قسمت منفی بود در قدم 4 نیز اینگونه است آنچه که از طرح مباحث و پرسشهای این قدم و پاسخگویی به آنها حاصل می شود آشنایی و شناخت فرد نسبت به نقاط تیره و تار، شکستها، ضعف و ناکامیهای زندگیست که البته بسیار دقیق و موشکافانه است و اگر صحیح و اصولی بررسی شود بسیار مفید خواهد بود منظور از صحیح و اصولی این است که پس از یادآوری و نوشتن علت و سبب را تنها متوجه شخص ندانیم وواقع بینانه دیگر اشخاص و اسباب را هم مقصر بشماریم اما آنچه که در قدم 4 آمده تنها به بررسی نقش فرد در به وجود آمدن مسائل پرداخته به طوری که در هر مسئله و رابطه ای که به رنجش، سوءاستفاده، ترس ، گناه و خجالت... منتهی شده دنبال یافتن نقش وی در ایجاد آن موارد است این خوب است که انسان کنکاش وبررسی را از خود شروع کند اما نباید به طور مطلق باشد چه بسا مواردی که شخص مورد ظلم واقع شده باشد و روابطش به تیرگی و ناکامی کشیده شده اینکه همه را بنویسیم و دنبال نقش وی در آنها باشیم آنهم در غالب فضای مباحث و سوالات قدم4 نتیجه ای جز مقصر شناختن خود فرد نخواهد داشت البته این مقصر بودن مستقل از معنا و مفهوم رایج است همینکه در هر مساله و رابطه ای شخص تنها دنبال نقش خود باشد و با اعمال و رفتار مخاطب کاری نداشته باشد تقصیر خود را ناخواسته به ناخودآگاه خود دیکته می کند علت را هم فعل و ترک فعلی می آورد که فاعلش خودش است و وقتی هدف از کارکرد این قدم و دیگر قدمها شناخت و تغییر در افکار و اعمال و به طور کلی تغییرات شخصیتیست این می شود که در زندگی آینده نیز با چنین رویکردی نسبت به خود و رابطش پیش رود نتیجه شخصیتی می شود که در مسائل و روابط آتی عملکردی خودشکنانه خواهد داشت به طور ناخودآگاه خود را محکوم به بی حقی می کند و به دنبال علت ناکامی و شکستها تنها در اعمال و رفتار خود می گردد این رویه خلاف ویژگیهای ذاتی و فطری انسان است و وقتی خلاف آنها عمل کند دیر یا زود دچار بحرانهای درونی و بیرونی خواهد شد از بارزترین مشکلات بیرونی این می شود که در روابط و مسائل زندگی هر جا با مشکل برخورد تنها اعمال خود را بررسی می کند و برای خود حقی در بررسی نقش طرف مقابل قائل نمی شود چه بسا مورد ظلم و ناحقیهایی واقع می شود و خود را از هر برخورد و واکنشی باز می دارد چنین مسائل بیرونی به درونیات وی نیز نفوذ می کند اینکه در هر مساله ای فقط به نقش خود کار داشته باشد همانطور که پیشتر بیان شد تاثیرات منفی بر روی ناخودآگاهش خواهد داشت لذا دائما حامل احساساتی چون خودمقصر بینی، ترس، گناه و پشیمانی خواهد بود عزت و اعتماد به نفسش به پایینترین حد خواهد رسید نه تنها آرامشی نمیابد بلکه آغاز جنگ و جدالهای درونی خواهد بود.

 نتیجتا اینکه آنچه به عنوان ترازنامه قدم 4 معرفی شده ترازنامه ایست که اولا بعد منفی و ناکامیهای زندگی را در نظر گرفته البته  نقاط قوت و مثبت را در بخش داشته ها بیان کرده آنهم مربوط به اندک نقاط قوت زندگیست که مربوط به زندگی پس از ورود به انجمن دانسته و پاسخ به آن اینگونه نتیجه می شود که سبب نقاط قوت و مثبت، موفقیتها و...در زندگی، عضویت و کارکرد اصول انجمن است ثانیا در همین بعد منفی و ناکامی که بررسی شده نیز تنها دنبال یافتن نقش فرد است و با دیگر اسباب و علل را در نظر نگرفته. 

 دوست عزیز نوشتن ترازنامه شخصی بسیار مفید و موثر است لازمه یک زندگی سالم و موفق نیز داشتن ترازنامه ایست که فرد را به شناخت دقیقی از زندگی برساند اما باید ترازنامه ای تهیه شود که واقع بینانه به مسائل بپردازدمثبت و منفی را باهم و به یک میزان بررسی کند، علل و اسباب را درست و واقعی معرفی کند برای نقش فرد و مخاطب وی در روابط و مسائل تمایز قائل شود و در هر مساله ای همه جوانب را باهم و کامل بسنجد