نقد و بررسی انجمن های 12قدمی

قدم ششم ادامه راه قدمهای 4 و 5 است در قدم چهارم لیستی تهیه شد در قدم پنجم اقرار و حال از آن لیست، نواقص شخصیتیمان را میابیم و تلاش می کنیم تا آمادگی لازم را کسب کنیم تا خداوند نواقص شخصیتی ما را برطرف کند. طی این مراحل آنچه که به عنوان نواقص و کمبودها لیست می شود دو دسته است دسته اول مواردیست که اساسا مذموم و ناشایست است و هر انسانی به قباحت و زشتی آن معترف است دسته دوم که به طور نامحسوس و پنهان در لیست قرار می گیرد مواردیست که در یک حدو مرز خاص خصلت اند و اگر در آن افراط و تفریط شود تبدیل به رذیله خواهد شد اما فرد با الهام  از برنامه و اصول آن، به کلی آنها نقص و کمبود می شمارد و در جهت رفع کلی آن است این موارد زیادند وفرصت و مجال بحث و تفصیل همه نیست اما به اختصار چند مورد را بررسی می کنیم: نقطه مقابل اصل روحانی صداقت که از اصول اولیه و اساسی برنامه است ناصادقیست که به عنوان نقص و کمبود بیان شده در ظاهر هم همین است ناصادقی یا دروغ یا کتمان و انکار حقایق و یا هر مفهوم مرتبط دیگر بد وناپسند است اما وقتی این مفاهیم در غالب انجمن قرار می گیرد دچار دگرگونی مفهوم و معنی می شود مصداق صداقت اقرار می شود که شامل تمام درذونیات و بیرونیات فردیست از سری ترین و محرمانه ترینها تا واضحات و بدیهیات حال در مقابل ناصادقی مذموم است یعنی آنچه که در پروسه اجرای مصادیق صداقت انجام نگیرد یکنقص و کمبود است که در .اقعیت و بیرون از فضای بهبودی اینگونه نیست ومختص برنامه می باشد وقتی فرد به این نوع باور می رسد در این قدم ناصادقی را در لیست نواقص می آورد و سعی در برطرف کردن آن دارد این سعی منتج به اقاریر و اظهاراتیست که پیشترو بیشتر از این که صداقت باشد حماقت خواهد بود از دیگر مواردی که انجمن آن را نقص دانسته و صریحا آن را بیان و نفی کرده خشم و غضب است این واژه ها نیز ظاهری منفی و ناپسند دارند اما در ماهیت خود نقاط مثبت و قوتی هم دارند خشم و غضبی که در مقابل ظلم و ستم، ناحقی، بروز می کند یا در مسائل اجتماعی و خانوادگی به صورت غیرت و تعصب صحیح به کار می رود نه تنها بد نیست بلکه لازمه سلامت حیات بشر است اما آنچه در فضا و غالب برنامه ذکر شده نفی کلی آن به عنوان یک رذیله اخلاقیست ، وقتی فرد خشم وغضب را در لیست قرار می دهدناخودآگاه دنیایی از مفاهیم و معنی را هم منظور داشته لذا برای رفع این نقص از واکنش و عکس العمل در بسیاری موارد حذر می کند در مقابل مفاهیمی چون بخشش گذشت، فروتنی، آرامش، سپردن و ... جایگزین می کند در ظاهر و کوته بینانه خشم و غضب مذموم و مفاهیم فوق پسندیده است اما مواردی هم هست که در رابطه با آن انسان برای بقا و سلامت حیات خود و جامعه باید خشم و غضب نشان دهد و بخشش و گذشت و چنین اعمالی را کنار بگذارد شاید شما هم معتقد به این نظر باشید و اینگونه پاسخ دهید که ما هم اگر ناحقی ، ظلم و بی عفتی شود خشم و غیرت بروز میدهیم اما جواب این است که این نظر و عقیده شخصی شماست لکن نظر انجمن خلاف این مدعی است و وقتی فرد در فضا و مسیر بهبودی در حرکت باشد خواسته و ناخواسته تحت تاثیر و مجری اصول آن خواهد بود، امیدواریم منظور را رسانده باشیم. در بحث دیگر راجع به این قدم ارتباط آن به خداوند است همانطور که در تیتر قدم آمده ما آمدگی پیدا می کنیم تا خداوند نواقص ما را برطرف کند مفهوم خداوند از جهاتی مورد بحث است همانطور که در توضیح قدمهای 2و3 بیان داشتیم خداوندی که انجمن از آن یاد کرده جدای از خداوند مخلوق بشر است در واقع از واژه و مفهوم خداوند برای پیشبرد اهداف استفاده شده در خودآگاه اعضا خداوند همان خالق جهان و معبود بشر است اما در ناخودآگاه افراد خداوند هم تراز با نیروی برتر و انجمن است وقتی واژه خداوند در بطن و ساختار قدم آمد در تصور افراد اینگونه است که اجرا و انجام قدممطابق با خواست وی است و او راهنما و مدد اجراست اما در ناخودآگاه قضیه متفاوت است آنچه که انجمن مد نطر دارد را برای اینکه به فرد به قبولاند و از واکنشها و عکسلعملهای مخالف جلوگیری کند آنها را در غالب خواست خداون بیان می کند شخص اینطور می پندارد که آنچه به عنوان نقص لیست کرده و در صدد رفع آن است مطابق با خواست خداوند است که در حقیقت خواست و هم جهت با اهداف برنامه است.

عزیز دل هدف از بررسی و نقد انجمنهای 12 قدمی جبهه گیری کورکورانه و قضاوت یک طرفانه نیست یقینا نقاط قوتی هم وجود دارد بررسی زمانی عادلانه است که خوب و بد با هم بررسی شود. راجع به این قدم هم وضعیت همین است نمی شود دلایل و توجیهاتی را پشت هم بچینیم و پرونده قدم 6 را با حکم محکومیت آن ببندیم. قدم 6 حاوی نکات بسیار اساسی و مفیدی است که اگر صحیح به کار رود آثار خوبی به جای خواهد گذاشت. اما باید قدم ششم را نیز در کل و جز بررسی کرد. علی رقم گفته های انجمن راجع به لیست قدم چهارم که هم شامل نقاط مثبت است هم منفی،آنچه که در قدم چهارم لیست شد مربوط به اشتباهات و خطاهاست به همین ترتیب خطاها اقرار شد و از آن نواقصی بیرون آمد. اگر وسعت دید را کمی بیشتر کنیم و از بالا به مسیر بنگرید خواهید یافت بر خلاف ادعاهایی که راجع به مثبت نگری و خوشبینی می شود در عمل تمام تمرکز برنامه روی نقاط ضعف و منفی شخصیت گذاشته شده این خوب است که شخص با نواقص و کمبودهایش آشنا شود و در جهت رفع آن تلاش کند اما اگر فقط همین منظور نظر باشد نتایج منفی و مخربی را در پی خواهد داشت هر انسانی کنار نواقص و کمبودهایش، یقینا استعدادها و نقاط قوتی دارند که اگر بیشتر از کمبودها نباشند کمتر نخواهند بود زمانی این رویه کامل می شود که کنار بررسی نواقص و کمبودها لیستی از نقاط قوت و توانایییها هم تهیه شود و همان مراحلی که راجع به نواقص اجرا می شود روی تواناییها هم اجرا شود. وقتی فقط حرف از نقص و کمبود است و قسمت اعظمی از 12 قدم به آن اختصاص میابد آثار بدی را روی افکار و رفتار شخص می گذارد شناختش نسبت به شخصیت وجودیش محدود به نواقص و کمبودها می شود از نقاط قوت و تواناییهایش غافل می شود تتمه عزت و اعتماد به نفسی که پس از کارکرد قدمهای قبلی برایش مانده بود نیز در این قدم از بین خواهد رفت. امیدواریم متوجه منظور شده باشید و از توضیح بیشتر پرهیز می کنیم.

دوست عزیز آنچه که تا کنون طی این 6 قدم گذشت و آنچه که زین پس می گذرد نه تنهادر آن از زاویه مثبتی به زندگی نگاه نشده بلکه شخص را با دید منفی و اشتباهی نسبت به خود و زندگیش آشنا می کند، نه تنها ایجاد احساسات خوب و سازنده نمی کند بلکه پدیدآورنده احساسات منفی، مخرب و شکننده خواهد بود. عزیز دل درست است همه نقص و کمبودهایی داریم اما در عوض نقاط قوتی هم هست که اگر بر اساس این قدمها اینچنین عمیق و جدی فقط به کمبودها پرداخته شود از نقاط قوت و تواناییها جامانده و کم کم تمام خود را نقص و عیب خواهیم دید.