علم و تجربه:

در توضیح و شرح برنامه های 12قدمی اساس بر تبادل تجربه است تا دانش. آنچه در کارکرد قدمها و پاسخگویی به مباحث و پرسشهای هر قدم مورد نظر است بیان تجربیات شخصی است و راهنمایی و مشورت به دوستان بهبودی هم باید بر اساس تجربیات و ادراک شخصی باشد. در همین رابطه در دستور کار جلسات اینگونه آمده است که اعضا مجاز به صحبت علمی یا روانشناسی نیستند و فقط راجع به خود و تجربه شان می توانند صحبت کنند. این امر را از چند جهت می توان مورد نقد و بررسی قرار داد که در این ادامه مهمترین موارد بیان می شود:

1.زمانی بشر با تکیه بر تجربیات خود در مسیر زندگی قدم می گذاشت و زمانی را بر ئانش و علم تکیه کرده بود اما امروزه به این نتیجه رسیده است که برای رشد و تعالی نیاز به دو بال دانش و تجربه با هم دارد در صورت فقدان هر کدام از این دو مورد از سرعت رشد و پیشرفتش به شدت کاسته و در بسیاری از موارد هم متوقف خواهد شد.امروزه برای بررسی هر موضوعی باید به همان اندازه که به تجربیات و مشاهدات توجه می شود  به علم و دانش مرتبط با آن هم توجه داشت. متاسفانه رویکرد محدود انجمن به این مساله در بسیاری موارد مشکل ساز شده است. انسان در قرنی است که هر لحظه به دانش و اطلاعات جدید و متفاوت از قبل دست می یابد به نحوی که حتی این پدیده را نمی توان انقلاب نامید و باید انفجار علم و دانش گفت از همین رو عصر حاضر را با تعابیری چون عصر علم وفناوری،دانش،ارتباطات می نامنند. بسی جای تاسف است که انجمنهای 12 قدمی با چنین فعالیت گسترده ای فعالیت اعضای خود را در غالب برنامه محدود به اتکا به تجربه می کنند و اجازه طرح و بحث علمی موضوع  را نمی دهند. یقینا یکی از دلایل ناکامی برنامه های 12 قدمی با توجه به گسترش روزافزونشان  همین غریبی و جدایی  از علم و دانش است. لذا اکثریت اعضای فعال را افراد با سطح سواد پایین تشکیل می دهند با توجه به اینکه اعتیاد و وابستگیها اگر در قشر تحصیلکرده بیشتر نباشد کمتر نخواهد بود اما وقتی این افراد پس از ورود به برنامه با فضای حاکم که خالی از هر علم و دانش مفید مرتبطی مواجه می شوند از ادامه راه با برنامه اجتناب می کنند. این مورد را به وضوح با مشاهده میزان سواد و آگاهی افراد شرکت کننده در جلسات خواهید یافت.

2.مورد دیگر در این رابطه که به نظر نگارنده شک بر انگبز است غرض سیاستگذاران برنامه است که ورود علوم ودانشهای مربوط به موضوعات را مغیر با اهداف و منافع خود می داندند زیرا آنها به خوبی  آگاهند که اگر علم و دانش وارد شود صحت و کارایی بسیاری از اصول برنامه زیر سوال خواهد رفت زیرا بسیاری از علمای روانشناسی و کارشناسان مرتبط با موضوعات برنامه های 12 قدمی آنچه را که فرد در قالب اصول و قدمها فرا می گیرد را با علم و تجربه روز روانشناسی و علوم مرتبط در تناقض و تضاد می دانند لذا این احتمال می رود که برای جلوگیری از آگاهی اعضا نسبت به موارد مذکور هرگونه بحث علمی و روانشناسی را مجاز نشمرده اند.

خواننده عزیز تحجر حاکم بر برنامه های 12قدم امروزه از تحجر و محدودیتهای قرون وسطا هم وخیم تر است مخالفین نظر فوق اینگونه می گویند که برنامه فضای جلسات را محدود به بیان تجربه می کند و افراد در موقعیتهای دیگر آزادند در پاسخ باید یادآور شویم علم و دانش در کارکرد 12 قدم، منابع و نشریات انجمن هیچ جایگاهی ندارند و در مقابل مواردی هم انجمن آنها را به طور نامحسوس  نقض و نفی کرده به طور مثال وقتی می خواهد برنامه را موثر معرفی کند اینگونه آورده است که بسیاری از اعضا با مراجعه پزشکان و روانشناسان نتوانستند مشکلشان را حل کنند.

از سوی دیگر اگر هم نفی و نقضی هم نباشد جای تایید و تشویق به استفاده از علم و دانش مرتبط با موضوع خالیست برای برنامه ای به نظر مبلغین آن برنامه ای کامل است و مروج اصولی چون روشنبینی است جای بسی تعجب است که در رابطه با مراجعه و بهره بردن از علوم و اطلاعات مفید و موثر اگر نگوییم نفی، سکوت اختیار کرده است.